मर्नु

एक कला हो, हरेक किसिमका कलाझैँ

अपवादले मैले यसलाई निर्वाह गर्न सकेँ ।

                                                       —सिल्भिया प्लाथ

०००

"छ्या ! दाह्री त काट्नू ! अलिकति सफाचट भएर बस्न कहिल्यै सिक्नुभएन है ? कस्तो आदिम भीक्षुजस्तो !" सुशीला हत्प्रभ मेरो प्रेमालिङ्गनबाट छुटेर आफ्ना फुस्किएका लुगा बटुल्दै भान्छातिर लागिन् ।

म विगत केही सप्ताहदेखि निकै व्यस्त भैरहेको छु । पत्रिकाले सुनसरी विशेषाङ्कका लागि मलाई खटाएको थियो । समाचार, अन्तरवार्ता र विज्ञापनका लागि दौडाहमा थिएँ । त्यसकारण आफ्नो सरसफाईमा तन्मयताका साथ लागिरहेको थिइनँ । कहाँ सजिलो छ र ? एउटा जिल्ला समातेर बसेपछि चौतर्फी कुरामा अद्यावधिक रहनुपर्छ । फुर्सद त विरानो भैसकेको थियो ।

"बाबा फोन आयो !" छोरी सुप्रियाले तथाकथित शून्यतालाई भङ्ग गरिदिइन् ।

–"हेल्लो पे्रम जी ! गुड मर्निङ ! तपाईंका लागि समाचार छ है ?"

"गुड मर्निङ इन्सपेक्टर सा'ब ! के भयो सर ?"

–"एउटा नरेले आत्महत्या गरेछ । उसका लुगाफाटा, चप्पल र `सुसाइट नोट' मसितै छन् । तपाईं झट्टै याँ आउनुपर्यो । सप्तकोशीमा गोताखोरहरुले उसका शरीर खोज्दैछन् ।"

फेरि अर्को आत्महत्या ? एक साता यता जिल्लामा एकाएक आत्महत्याका श्रृंखला मौरीका गोलोझैँ फैलिरहेका छन् । मानौं, आत्महत्या एउटा संस्कृति बनिरहेको छ । कति सजिलो भएको आफूलाई मार्न ?

०००

०००

"कस्ती बाइफाला श्रीमति रै'छे ! आफ्नै लोग्नेको ज्यानै लिई ?" सुसाइट नोट पढिसकेपछि श्रीमतिसँग भलाकुसारीमा लागेँ । मैले सतही अभिव्यक्ति दिएको थिएँ । छोरी सुप्रिया अघि नै सुतिसकेकी थिइन् ।

–"कसरी भन्न सक्नुभएको ? यसमा स्वास्नीको के दोष र ?" तपाईंको पुरुषोचित धारणाले मात्र यो मुद्दालाई नहेर्नुहोस् ।" उनले कथोपकथनलाई अघि बढाउँदै मलाई अँगालोमा बाँधिन् ।

"होइन आफ्नो लोग्नेलाई पनि त्यस्तो ताड्ना दिन मिल्छ ?" मैले तीव्र प्रश्न फ्याकेँ ।

–"मैले मिल्छ भनेको छु र ?" उनी अचम्मित भइन् ।

"त्यसो भए दोष कसको भयो ?"

"कुरा दोषको होइन प्रेम ! उनीहरुले समयको गाम्भीर्य उपस्थितिलाई चिन्न सकेनन् । ती दम्पति नियतिको शिकार भएँ ।" उनले मेरो केश सुमसुमाउँदै यन्त्रवत् परिवेशको विश्लेषण गर्न थालिन्, "स्वास्नी आत्मरतिमा रमाई र समयलाई बुझ्न सकिनँ । त्यो भन्दाबढी आफूलाई सम्हाल्न सकिन जसरी स्वास्नीमान्छेहरु आफू शताब्दीऔं देखि सम्हालिदै आएका छन् । यता लोग्नेले आफ्ना अगाडि उपस्थित दारुण अवस्थाको आत्मभत्र्सना मात्र गरीरह्यो ।"

"यो घटनालाई सतही हेरेर हुँदैन । हाम्रो समाजको प्रतिनिधि घटना हो जो धेरै अघिदेखि लुकाइँदै थियो !" मैले सहमतिको विन्दू खोजेँ ।

–"मेरो आशय त्यहीँ हो ! स्वास्नी मानिस भनेका अरक्षिता हुन्छन् । उनीहरुलाई लोग्नेको साथ चाहिन्छ । लोग्नेले आफूलाई संरक्षण दिओस् भन्ने चाहन्छन् । सायद् आफू जन्मिएको वातावरण, परिवेश र विश्वासले हुनसक्छ हामी स्वास्नीहरु लोग्नेबाट असीम प्रेमको आश राख्छौँ । यो घटनामा त्यो स्वास्नीले सबै गुमाई जतिखेर उसको लोग्ने विदेशियो । अनि आफू दारुण भई ।"

"के देख्यौ तिमीले समस्याको जरो ?" मैले उनको प्रष्ट अभिव्यक्ति सुन्न चाहेँ ।

–"समस्याको जरो छर्लङ्ग छ । परस्पर साथ विना दाम्पत्य जीवन किञ्चित् सफल हुन सक्दैन । नत्र ढिँकीमा धान कुटेझैँ दाम्पत्य जीवन भुस र चामल एकै ठाउँमा हुन्छ । यसकारण हावाले जता लग्यो त्यतै उडेको बेलुन होइन दाम्पत्य जीवन । दाम्पत्यलाई समान्तर गति चाहिन्छ जसरी हामी अभ्यासरत छौं परस्परमा । अनि मात्र दाम्पत्यमा प्रेमको पारलौकिक आनन्द प्राप्त हुन्छ ।"

समाजशास्त्र पढाउने सुशीलाको पावन अभिव्यक्ति सुनेर म विगतको गर्तमा फेरि डुब्न थाल्छु तब आफ्नो जीवनप्रति असाध्यै प्रेम जागृत हुन्छ । कहिलेकाँही डरको कालो बादलले मलाई छोप्ने गर्छन् । मेरो शेषपछि मेरा परिवारको भविष्य कस्तो होला ? यात्रामा परिवारको तस्बीर बोकेर हिँडीरहन्छु, दूर्घटनामा मरेँ भने के हुन्छ ? राति सुतेको म बिहान मरेको भेँट्टाइए भने के हुन्छ ? यस्तै अदृश्य डरले मेरो शरीर कम्पायमान हुने गर्छ । जीवनमा एउटै इच्छा छ– जीवनको यो भयावह सप्तकोशीबाट आफ्ना परिवारलाई सुरक्षित तारेर मर्न पाऊँ । ताज्जुब लाग्छ, आत्महत्यालाई कला मान्नेहरुले एक थोँपो बाँच्न सिकेको भए हुन्थ्यो । बुझे हुन्छ ती सिल्भियाहरुले —यात्रामा खाल्टाखुल्टी हुन्छ र लडे पनि उठेर हिँड्न सक्नुपर्छ ।